MPC w glebie: normy sanitarne dotyczące zawartości szkodliwych chemikaliów

MAC pierwiastków chemicznych w glebie to maksymalne dopuszczalne stężenie, które nie ma negatywnego wpływu na organizm człowieka. Identyfikacja tych parametrów nie jest łatwa, ponieważ opierają się one nie tylko na chemicznej charakterystyce czy ocenie toksyczności, ale również na podstawowych właściwościach samej gleby. Gleby różnią się składem i strukturą, dlatego parametry MPC zależą od całego szeregu czynników.

Co to jest i jak jest mierzone?

Pod maksymalnym dopuszczalnym stężeniem zanieczyszczeń rozumiemy poziom ich zawartości w glebie, poniżej którego elementy nie stanowią zagrożenia dla ludzi, zwierząt i ekosystemu jako całości.Ten wskaźnik jest bardzo ważny, ponieważ gleba nie zawsze jest w stanie samodzielnie poradzić sobie z zanieczyszczeniami wytworzonymi przez człowieka.

Wartość MPC jest określana eksperymentalnie dla każdego pierwiastka chemicznego. Jest ustalany w miligramach na 1 kilogram suchej ziemi i ujednolicony dla wszystkich rodzajów gleby i terytoriów.

Oprócz tego ważny jest inny parametr - UEC. Termin ten oznacza „w przybliżeniu dopuszczalne stężenia”. Są instalowane z uwzględnieniem różnych rodzajów gleby. W oficjalnych dokumentach poziom MPC lub AEC jest kilkakrotnie wyższy niż rzeczywisty niebezpieczny.

Konkretne wartości MPC są ustalone w GOST. Są one również objęte przepisami sanitarno-higienicznymi. Takie wskaźniki mają ogromne znaczenie dla prawidłowej oceny stanu środowiska.

Przy określaniu MPC ważne jest, aby wziąć pod uwagę wiele cech:

1. Szkodliwe substancje dostają się do organizmu pośrednio. Mogą być pobierane przez rośliny lub przenikać do powietrza lub wody. Istnieje również wpływ na zdrowie publiczne. Jednocześnie szkodliwe substancje powodują pogorszenie stanu ziemi i wpływają na biocenozę. Dlatego MPC jest przede wszystkim nastawiony na substancje, które są w stanie opuścić ziemię.
2. Maksymalnym zagrożeniem nie jest zawartość szkodliwej substancji, ale jej mobilna forma. Jednak w praktyce ustalenie tego wskaźnika jest dość trudne. Dlatego podczas wykonywania pomiarów zwykle określa się parametry brutto.
3. Zawartość niebezpiecznych substancji różni się znacznie w zależności od rodzaju gleby. Istnieją również różnice w zdolności gruntów do samooczyszczania. Ponadto skład i właściwości gleby zależą od zastosowania opatrunków pogłównych.
4. Gleba może gromadzić niebezpieczne substancje przez długi czas, zanim widoczny będzie negatywny efekt. Dlatego pojedyncze pomiary są nieliczne. Aby uzyskać prawdziwy obraz, potrzebne są długoterminowe badania.

MAC różnych substancji chemicznych w glebie

Głównym dokumentem regulującym MPC dla gleby jest GN 2.1.7.2041-06. Obecnie normy sanitarne podają wartości 49 substancji – głównie metali ciężkich.

Ruchoma forma jest podana dla 8 elementów należących do klas zagrożenia 1 i 2. Istnieją następujące parametry MPC dla 1 kilograma gleby:

• kob alt - 5 miligramów;
• mangan - 60-700 miligramów w zależności od rodzaju gleby i pH;
• miedź - 3 miligramy;
• nikiel - 4 miligramy;
• lead - 6 miligramów;
• fluor - 2,8 miligrama;
• cynk - 23 miligramy;
• chrom trójwartościowy - 6 miligramów.

Dla pozostałych pierwiastków nieorganicznych podano wartości brutto MPC. Następujące parametry są ustawione dla 1 kilograma gleby:

• arszenik - 2 miligramy;
• antymon - 4,5 miligrama;
• rtęć - 2,1 miligrama;
• siarka - 160 miligramów;
• wanad - 150 miligramów;
• kwas siarkowy - 160 miligramów;
• chrom sześciowartościowy – 0,05 miligrama.

Parametry specyficzne dla gleby są przeznaczone tylko dla manganu. Dla kolejnych 6 substancji istnieją normy dla różnych rodzajów gleby. Są one przedstawione w formie DEC w dokumencie GN 2.1.7.2511-09. Takie wskaźniki są dostępne dla ołowiu, miedzi, niklu, cynku, arsenu, kadmu.

Jeśli nie można utworzyć znormalizowanego dokumentu, obowiązują przepisy branżowe i lokalne. Można tam wskazać dopuszczalne stężenia różnych substancji - np. żelaza, potasu, fosforu, cezu, strontu. Mogą również obowiązywać przepisy dotyczące fenoli, chlorków, cyjanków, formaldehydu, węglowodorów i innych substancji. Bardzo ważna jest ocena wymienialnych kationów i anionów.

Ważną kwestią jest opracowanie MPC dla nawozów i chemikaliów, które mogą wyrządzić duże szkody glebie. W normie GN 2.1.7.2041-06 ustawione są następujące wartości:

1. Przy stosowaniu złożonych nawozów granulowanych, poziom azotanów w glebie nie powinien przekraczać 76,8 miligramów na 1 kilogram.
2. W przypadku płynnych nawozów wieloskładnikowych zawartość mobilnych fosforanów nie powinna przekraczać 27,2 miligramów na 1 kilogram.

Jak ocenić zanieczyszczenie gleby

Standardowy pakiet badawczy obejmuje:

• oznaczanie poziomu metali ciężkich - w sumie trzeba ustalić zawartość brutto co najmniej 7 szkodliwych składników;
• ocena zawartości produktów naftowych w strukturze gleby.

W razie potrzeby można przeprowadzić rozszerzoną analizę. W takim przypadku zaleca się uwzględnienie charakterystyki źródła zanieczyszczenia. Czasami dopuszcza się ocenę tylko jednej substancji. Jest to wymagane w razie wypadku lub uwolnienia określonego elementu.

Pobieranie próbek gleby jest zalecane zgodnie z ustalonymi standardami. Są one określone przez standardy państwowe. Do oceny zawartości metali ciężkich zaleca się badanie gleby w odstępach co najmniej 3 lat.Jednocześnie wymagane jest pobranie go z głębokości 0-5 i 5-20 centymetrów. Aby ocenić zawartość łatwo migrujących pierwiastków, wpływa to na całą głębokość profilu glebowego.

Podczas pobierania próbek gleby ważne jest, aby wziąć pod uwagę rodzaj gruntu:

1. W przypadku gruntów rolnych próbki są pobierane z co 0,5-20 hektarów.
2. Podczas badania działki gospodarstwa domowego warto wykonać 10 próbek z różnych części terytorium.
3. Zakłady przemysłowe muszą wykonywać pomiary na obszarze równym trzykrotnej powierzchni strefy sanitarnej wzdłuż kierunku przepływu powietrza.

MAC niebezpiecznych pierwiastków są ważne dla oceny stanu środowiska. Aby uzyskać wiarygodne wartości, zaleca się wykonanie badań zgodnie z zasadami.

Zalecane