Cechy morfologiczne gleb: istota pojęcia i wyliczenie głównych

Dzięki cechom morfologicznym gleb można określić ich pochodzenie i właściwości, które wskażą cechy ich gospodarczego wykorzystania. Zastanów się, co oznacza to pojęcie, główne cechy morfologii gleby (struktura profilu gleby w przekroju pionowym, kolor gleby, struktura gleby i ich znaczenie, nowotwory i wtrącenia).

Istota koncepcji

Właściwości morfologiczne gleby nabierają z biegiem czasu w wyniku formowania. Wskazują genealogiczne pochodzenie gleb, ich rozwój, skład, właściwości chemiczne i fizyczne.Możliwe jest również wizualne określenie niektórych cech morfologicznych, wymagane są badania laboratoryjne w celu określenia innych.

Główne cechy morfologiczne gleb

Wśród ważnych cech są cechy: struktura profilu glebowego, struktura gleby, kolor, inkluzje i nowotwory.

Struktura profilu gleby

Gleba w części pionowej jest niejednorodna i ma strukturę warstwową. Profil dobrze rozwiniętej gleby podzielony jest na 3 główne warstwy lub poziomy, rozciągające się od powierzchni do wewnątrz i mające własne cechy. Każda warstwa na całej długości pozostaje zasadniczo taka sama pod względem mechanicznym, składu chemicznego, właściwości fizycznych, struktury, koloru, składu mineralogicznego i innych cech. Ale wszystkie horyzonty w granicach profilu są ze sobą powiązane i wzajemnie na siebie wpływają. Całkowita grubość gruntu wraz ze wszystkimi warstwami może wahać się od 0,5 do 1,5 m.

Warstwy gleby rozdzielają się stopniowo podczas jej formowania, ale nawet po zakończeniu formowania nie mają wyraźnej granicy, u zbiegu widoczna jest warstwa przejściowa. Główne warstwy profilu: górna warstwa gleby, która decyduje o żyzności gleby, skała macierzysta lub skała macierzysta oraz skała pod nią. W warstwie od powierzchni do skały macierzystej zachodzą procesy, które decydują o żyzności gleby i jej wartości dla celów rolniczych.

Zabarwienie gleby

Na tej podstawie można określić horyzonty profilu i ich granice. Zabarwienie to ogólny termin określający niejednorodność cech kolorystycznych horyzontów. Kolor zależy od dominujących substancji, które pojawiły się w procesie tworzenia gleby. Zgodnie z tą zewnętrzną cechą nazwano niektóre typy gleb: czarnoziemy, krasnozemy, serozemy itd.

Wierzchnia warstwa jest zabarwiona substancjami humusowymi, mają ciemny kolor, im więcej, tym ciemniejsza gleba.Brązowe i czerwone odcienie nadają mu wysoką zawartość żelaza i manganu. Białawy kolor gleby, w której zachodziły procesy bielicowania, czyli procesy wymywania minerałów, gleby słonawe i węglanowe mają ten sam kolor, ze względu na zawartość w nich soli, kredy, gipsu, kaolinu, krzemionki . Na podmokłych glebach zawierających minerały z tlenkiem żelaza pojawia się niebieskawy kolor. Niższe poziomy gleby są zabarwione w zależności od składu skały macierzystej i stopnia wietrzenia.

Intensywność koloru zależy od wilgotności gleby i stopnia naświetlenia, określa się ją na podstawie próbki całkowicie suchej gleby w rozproszonym świetle dziennym.

Cechy procesów tworzących glebę są wyraźnie widoczne w odcieniach koloru gleby. Za najbardziej wpływający kolor uważa się 3 grupy substancji: humus, węglan wapna, kwas krzemowy i kaolin, a także związki żelaza.Kolorystyka może być jednolita i nierówna, czyli plamista, prążkowana, nakrapiana.

Struktura gleby

Gleby składają się z pojedynczych elementów konstrukcyjnych, tzw. agregatów glebowych, które sklejają się próchnicą lub cząstkami mułu. Wielkość i kształt kruszyw, ich wytrzymałość zależą od procesów zachodzących w glebie.

Od tej cechy zależy wilgotność i przepuszczalność powietrza gleby, odporność na procesy erozyjne. Na strukturę gleby mają wpływ mikroorganizmy glebowe, korzenie roślin, okresowe wysychanie i nasiąkanie wodą, ogrzewanie i chłodzenie, zamrażanie i rozmrażanie.

Klej cząstki próchnicy glebowej, składniki mułu, wodorotlenki żelaza i glinu. Gleby piaszczyste, w których występuje niewiele cząstek gliny i próchnicy, mają słabą strukturę. W procesie strukturyzacji dużą rolę odgrywają korzenie roślin, które tworzą strukturę grudkowatą.

Według kształtu cząstki strukturalne dzielą się na 3 typy: prostopadłościenne (w przybliżeniu tej samej wielkości w 3 kierunkach, co nadaje im wygląd wielościanów), pryzmatyczne (gdy dominuje wydłużenie, dzięki czemu cząstki strukturalne zyskują wydłużony kształt) i płytkopodobny (cząstki przybierają spłaszczony kształt). Dla różnych rodzajów gleb i poziomów charakterystyczny jest specjalny rodzaj struktury, na przykład ziarnisty, grudkowaty, płytkowy, blokowy i inne.

Zmiana warunków formowania gleby znajduje odzwierciedlenie w strukturze. Dla rolnictwa ważna jest wytrzymałość struktury warstwy żyznej. Szczególnie ważna jest taka cecha, jak wodoodporność, czyli zdolność do tworzenia pojedynczych cząstek, które nie są erodowane przez wodę. Gleby o strukturze wodoodpornej mają również właściwości mechaniczne i reżim wilgotnościowo-powietrzny, które sprzyjają wzrostowi roślin rolniczych.Im mniej ustrukturyzowane gleby, tym gorsze mają właściwości, szybko stają się nieprzepuszczalne dla powietrza i wilgoci, pływają, a po wyschnięciu zagęszczają się i pękają.

Stosunek wagowy cząstek o różnych rozmiarach określa skład mechaniczny. Wielkość zależy od określonej średnicy cząstek, od której zależy ich zdolność do zatrzymywania wilgoci. Frakcja kamienista o średnicy cząstek większej niż 1 mm nie może zatrzymywać wilgoci, dlatego uważa się ją za nieaktywną w tym zakresie. Piasek słabo zatrzymuje wodę, a cząsteczki gliny najlepiej zatrzymują wilgoć.

Cechy składu mechanicznego wpływają na właściwości fizyczne gleby: wilgotność, przepuszczalność wody, warunki cieplne i powietrzne i inne. Gleby piaszczyste nie mają spójnej struktury, kruszą się nawet w stanie wilgotnym. Suche gleby piaszczysto-gliniaste są luźne, również nie mają struktury, mokre łatwo zwijają się w kulkę, ale nie da się ich wciągnąć w „sznur”.

Iły są suche, mokre, plastikowe i swobodnie zwijają się w „sznur”. Im jest cieńszy, tym bardziej gliniasta gleba. Mokre glinki są zwijane w cienki „sznur”, który można zwinąć w pierścień i nie pęka. Ogólną nazwę gleby podaje analiza wierzchniej warstwy o wysokości 0-25 cm.

Nowe przyrosty i inkluzje

Tzw. wyizolowane substancje, różniące się składem i strukturą, które są lokalnie zawarte w różnych typach gleby. Powstawanie nowotworów odbywa się w określonych warunkach, dlatego po ich pojawieniu się można określić rodzaj procesów glebotwórczych, które miały miejsce wcześniej lub mają miejsce obecnie. Są ważną cechą przy określaniu klasyfikacji gleb.

Nowe formacje różnią się kształtem, kolorem, składem mineralogicznym i chemicznym. Wyglądają jak plamy, żyły, blaszki, zlokalizowane w pobliżu korzeni roślin lub przejść zwierzęcych, mogą być guzkami lub warstwami gruczołowymi.Nowotwory biologiczne to kretowiska, przejścia dżdżownic i ich produkty przemiany materii.

Inkluzje to ciała obce, których pojawienie się w glebie nie było spowodowane procesami, które ją utworzyły. Mogą to być fragmenty skał, które nie są identyczne ze skałą macierzystą, gruz, duże kamienie, kości i muszle wymarłych zwierząt, przedmioty pozostałe po działalności człowieka. Dzięki inkluzjom można zrozumieć pochodzenie skały macierzystej i ustalić wiek gleby.

Cechy morfologiczne gleb pomagają w ich prawidłowej charakterystyce, ustaleniu ich pochodzenia, procesów, które doprowadziły do ich powstania, wieku i wartości użytkowej. Pod względem rolniczym cechy morfologiczne pomagają określić, jak poprawić i uszlachetnić glebę, aby była bardziej odpowiednia do uprawy roślin i stała się bardziej żyzna.